Periampullair en pancreasecarcinoom

Symptomatologie

• Symptomen berusten op afsluiting van de ductus choleduchus, obstructie van de ductus pancreaticus en obstructie van het duodenum.
• Malaise, pijn (doorgroei in de plexus coeliacus), pijnloze icterus, gewichtverlies.
• Teken van Courvoisier is aanwezig.
• Double duct sign: wijzend op een stenose van zowel de ductus pancreaticus als de distale ductus choledochus = zeer verdacht voor een pancreaskopcarcinoom.

Diagnose m.b.v. echografie, spiraal-CT-scan, endo-echografie, MRI, ERCP, PTC en diagnostische laparoscopie (zinvol bij pancreascorpus en staarttumor).

Behandeling

• Subtotale pancreatoducodenectomie (Whipple-resectie, bekijk de afbeelding boven) voor tumoren in pancreasekop.
• Palliatieve biliodigestieve anastomie en (preventieve) gastro-enterostomie.
• Plexus-coeliacusblokkade voor pijnbestrijding
• Palliatieve chemotherapie: gemcitabine.

Operatierisico

Naast de algemeen geldende operatierisico’s (leeftijd, algemene conditie) speelt obstructie-icterus een eigenrol. Operatie bij patienten met een obstructieve-icterus kan leiden tot een hoge postoperatieve mortaliteit.
Als gevolg van stuwing in de lever functioneren de Kupffer-cellen slechter, waardoor de klaring van endotoxinen gestoord is. Verder worden endotoxinen in versterkte mate vanuit darm opgenomen, aangezien galzouten, die rol spelen bij afvoeren van de endotoxinen afwezig zijn à endotoxinemie à verminderde afweer, slechtere wondgenezing, toename infectie en nierfunctiestoornis.