Traumatologie: Ruggenmergletsel

Klnische verschijnselen

• Bij inspectie
  - afwijkende stand hoofd of nek
  - paradoxale ademhaling
  - priapisme (aanhoudende pijnlijke erectie; zeldzaam)
• Bij LO:
  - grimasseren op pijn boven clavicula
  - tetraplegie of paraplegie
  - hypotensie en bradycardie
  - discrepantie tussen lage M-score en relatief hoge O en V score
  - areflexie (inclusief anussfincter)
  - pijn bij palpatie processus spinosi
  - toename van ruimte tussen processus spinosi

Indeling van traumatische ruggenmerggletsels

• Contusio medullae
• Partiele dwarslaesie
  - Anterior cervical cord syndroom
  - Centraal myelumsyndrom
  - Syndrroom van Brown-Séquard
• Complete dwarslesie

Contusio medullae

• Relatief licht trauma kan al ompressie van het ruggenmerg veroorzaken
• Meestal staan parathesieen in de armen en romp zonder duidelijke sensibele grens op de voorgrond, soms is er een brandende pijn in de handen en schouders. Ook wordt wel eens een geringe voorbijgaande parese gezien.

Patiele dwarslaesie

• Door compressue van de a.spinalis anterior kan infarcering ontstaan van het voorste deel van het ruggenmerg, met een hypotone paralyse onder het niveau van de laesie en een gedissocieerd4e sensibiliteitsstoornis (temperatuur- en pijnzin gestoord, achterstrengkwaliteiten intact; anterior cord syndrome)
• Bij een penetrerende letsel door bijvoorbeeld steekwond of schot wordt wel eens het dyndroom van Brown Sequard gezien, met ipsilaterale paralyse onder het niveaus van de laesie, stoornissen van de ipsilaterale gnostische sensibiliteit en de contralaterale vitale sensibiliteit.

Complete dwarslaesie

• Bij een totale beschadiging van het ruggenmerg treedt volledig functieverlies op onder het niveau van de laesie.
• In de acute fase met hypotone paralyse en areflexie spreekt men van een spinale shock. De spinale shockfase kan 1 tot 6 weken duren waarna geleidelijk hyperreflexie en spasticiteit ontstaan.
• Door vasodilatie kan de lichaamstemperatuur dalen tot ongeveer 36 C. De eerste dagen is er ook een atonie van de darmmusculatuur, waardoor een paralytische ileus ontstaat.

Pathofysiologie

• De meeste ruggenmergletsels bij ongevallen ontstaan op cervicaal niveau (c4-7) of ter plaatse van de thoracolumbale overgang.
• Bij het ontstaan van ruggenmergletsel speelt een sterke flexie of extensie een rol, eventueel in combinatie met een roterende beweging.
• Wanneer de tussenwervelschijven bij het letsel betrokken zijn kan een traumatische hernia ontstaan.

Behandeling

• Acute opvang
  Belangrijkste regels zijn (I) dat bij elke patient die bij een trauma betrokken is en bewusteloos is, wordt aangenomen dat een WKletsel aanwezig is tot het tegendeel is bewezen (II) dat elk WKletsel als instabiel beschouwd wordt tot her tegendeel bewezen is
  De patient wordt zonder de rug te buigen of te torderen met een schepbrancard vervoerd.
  De 1ste diagnostiek in het ziekenhuis vindt plaats met de patient in rugligging tot duidelijkheid bestaat over de aanwezigheid van WK letsel.
• Verder beleid
  Het herstel van een traumatische rggenmerglaesie lijkt enigszins gunstig beinvloed te worden door hoge doses corticosteroiden.
  Bij traumatische wervelafwijkingen moet eventuele chirugische repositie en fixatie overwogen worden.
  Indicatie operatie: spinaal hematoom. discus hernia, ruggenmergcompressie, verslechterende myelumfunctie.
• Preventie en behandeling van complicaties
  De patient wordt aanvankelijk intraveneus gevoed vanwege de paralytische ileus. Om een atone overloopblaas te voorkomen wordt in het acute stadium een urinekatheter ingebracht.
  Immobilisatie en de paresen predisponeren tot het ontstaan van trombose en longembolieen. Decubitus moet met wisselligging voorkomen worden