Bij kanker denkt men meestal aan tastbaar gezwel, maar sommige vormen van kanker presenteren zich niet als zodanig, vb. bloedkanker. Omgekeerd zijn niet alle tastbare zwellingen te beschouwen als kanker, vb. lymfekliervergroting, goedaardige gezwellen, littekenvorming.
Soms is het moeilijk te differentieren tussen goedaardig en kwaadaardig laesie, daarom wordt in sommige gevallen gesproken van 'borderline laesie', 'tumor of low grade malignant'.
Architectuur van gezwellen
Gezwellen groeien niet als een ingestructureerde massa cellen, maar tonen vaak een karakteristieke microscopische architectuur. Architecturale kenmerken spelen een belangrijke rol bij de classificatie van tumoren.
- Vorming van buisjes --> adenocarcinoom
- Balkjes/celnesten (Zellballen) --> neuro-endocriene tumor
- Cysten --> cystenadenocarcinoom
- Papillaire structuren --> papillair carcinoom
Ook de aard v.d. extracellulaire matrix, geproduceerd door de tumorcellen, speelt een rol bij de classificatie van maligne mesenchymale tumoren, de sarcomen.
- Kraakbenige tussenstof --> chondrosarcoom
- Bot --> osteosarcoom
Morfologie van kankercellen
Kankercellen missen vaak de hoge graad van differentiatie en onderlinge regelmatige rangschikking, die het normale weefsel karakteriseert. Soms is de differentiatiegraad zo hoog dat de structuur van het weefsel waarin de tumor ontstond vrijwel wordt bereikt; vb, schildkliercarcinoom. Bij weinig gedifferentieerde tumoren bestaat vrijwel geen gelijkenis met het oorspronkelijke weefsel.
Kanttekening 1. Anaplastische tumor = tumor waarvan herkomst is moeilijk te bepalen.
Morfologische kenmerken van tumorcellen;
- Kernen zijn groot en wisselen sterk in vorm en grootte (poly-/pleomorfie)
- De kerncytoplasmaratio is verhoogd
- Hyperchromasie; de hoeveelheid DNA in de kern is doorgaans toegenomen, wat resulteert in een verhoogde kleurbaarheid met basische kleustoffen zoals hematoxyline.
- Aantal nuclei in de kern is toegenomen en zijn groter dan normale cellen.
- Het aantal kerndeling (mitosen) is meestal verhoogd en soms komen morfologisch afwijkende mitosen voor.
! Niet alle cellen in een tumor tonen dezelfde morfologie. Er kunnen gebieden voorkomen met een hoge differentiatiegraad maar in dezelfde tumor ook gebieden die ongedifferentieerd zijn.
Kanttekening 2. Het tumorstroma ontwikkelt zich als gevolg van de afgifte van groeifactoren door tumorcellen. Factoren die tumorvascularisatie (angiogenese) bevorderen: VEGF (vascular endothelilal growth factor) en basische fibroblasten groeifactoren (bFGF & FGF-2)
Lymfangiogenese in tumoren: VEGF-C
Kanttekening 3. Carcinoma is situ; soms tonen de tumorcellen individueel kenmerken die bij maligniteit worden gezien, zoals polymorfie en hyperchromasie maar nog geen infilterende groei.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten