Scoliose

Scoliose is een descriptieve term en is GEEN diagnose.

4 typen structurele scoliose

• Congenitale scoliose
• Idiopathische scoliose
• Paralytische of neuromusculaire scoliose
• Degeneratieve scoliose

Type bocht van scoliose

• C-scoliose – enkelvoudige bocht
• S-scoliose

Niet structurele scoliose = secundaire scoliose, door houding (spierspasmen), door beenlengte verschil (>3cm). Dit soort scoliose is niet progressief.

Congenitale scoliose

• 1-2%
• Falen: segmentatie, formatie en mix.
• Beeldvormende onderzoek van keuze: XF en MRI
• Systemische afwijkingen: hartafwijkingen, urogenitale afwijkingen.
• Behandeling: Chirugisch, brace heeft geen effect.
• Indicatie voor chirurgie: progressie, ernstige scoliose (barvorming + hemi), longfunctie afname, neurologische stoornissen.
• Type chirurgie: In situ spondylodese, resectie + spondylodese, meegroei implantaat

 Neuromusculaire scoliose

• Oorzaak = generaliseerde spierzwakte, soms spasticiteit, zwaartekracht
• Aandoeningen: cerebral palsy, myelomeningocele, spinale musculaire atrofie, freidrich ataxia, Duchenne, spinal cord injury.
• Snel progressief: met name tijdens groeispirt, <1 jaar.
• Vorm = C, bekkenkanteling
• Rolstoel afhankelijk
• Behandeling: Chirurgie, conservatieve behandeling heeft weinig effect.
• Chirurgie indicatie: hoek meer dan 50°, progressieve verstoring zitbalans (zitbalans = kwaliteit van leven), fixatie Th 2 tot en met L5 of ileum.
• Complicaties van chirurgische behandeling (5-15%): neurologische stoornissen, wondinfectie, uitbreken implantaat, pijn, huidbedekking

 Degeneratieve scoliose

• Gemiddeld leeftijd van optreden = 60 jaar.
• 90% kanaalstenose à neurogene claudicatio.
• 2/3 patienten geven pijn aan in de rug en been.
• Progressie is thoracaal het snelst.
• 2 subtypen: pre-existente scoliose en “de novo”
• LO: Kyphose + scoliose, voorbuigen geeft geen verlichting van de kanaalstenose klachten, drukpijn over spona iliaca posterior superior, neurologische stoornissen: foramen stenose à proef van Kemp = +
• Behandeling: conservatief, chirurgisch.
• Conservatief: Een corset/brace in combinatie met low impact oefentherapie, facet blokkade en adequate systemische pijnmedicatie is de behandeling van de eerste keuze.
• Indicatie chirurgisch behandeling:
  - Persisterende pijn, zowel rugpijn en/of radiculaire pijn, ondanks     conservatieve behandeling.
  - Toenemende deformiteit.
  - Hoog risico op progressie van de bocht
  - Instabiliteit wervelkolom, hoofd staat te ver uit loodlijn midlijn bekken.
• Doel van de chirurgische behandeling:
  - Corrigeren spinale balans
  - Pijn reductie
  - Lokale decompressie wortel en/of cauda
  - Solide spondylodese bereikt met pedikelschroef osteosynthese

Idiopathische scoliose

• Cobbse hoek > 10°
• Autosomaal dominant, wisselnde penetratie
• Leeftijdgroep: < 5 jaar, > 5 jaar (ontstaan vaak op 10 jarige leeftijd, stopt 1,5-2 jaar na menarche)
• Vroege fase: geen pijnklachten
  - Indien pijn à analyse secundaire oorzaak
  - Cosmetische klachten
  - Grote impact
  - Ernstige Cobb à cardiopulmonaal
• Late fase: vermoeidheid en pijnklachten (secundair artrose)

Anamnese idiopathische scoliose

• Familie anamnese:
  - Scoliose in de familie
  - M. Recklinghausen (=neurofibromatose)
  - Spina bifida
  - M. Scheuermann
  - Spinale musculaire atrofie
  - Duchenne
• Mening van king en ouders over een eventuele progressie van de scoliose of hyperkyfose.
• Doorgemaakte relevante ziektes: rachitis, polio, tbc, trauma.
• Beenlengteverschil

 Inspectie idiopathische scoliose

• Hoofd uit loodlijk bekken
• 1 schouder staat hoger
• Schouderblad staat hoger en meer prominent
• Evidente verkromming van de WK
• Asymmetrische ruimte tussen armen en romp
• Eenzijdige meer prominent bekken.

 LO idiopathische scoliose

• Bolling – convex
• Holling – concaaf
• Gibbus significant >1cm bij 90°
• Cafe au lait huidafwijking(en)
• Cavus voeten
• Looppatroon
• Asymmetrische buikreflex

 Behandeling idiopathische scoliose

• Observatie (orthopedist zal elke 4-6 maanden de bocht observeren)
• Boston brace: doel is stoppen progressie bocht.
• Fysiotherapie
• Chirurgie indien in de groei cobbs hoek > 40°, uitgerijpt >50°
  Correctie door tractie convexe zijde, distractie concave zijde, 50-60% reductie bocht

Structurele scoliose: Rotatie deformatie

Cobbse hoek = een hoek op de rontenfoto. Er wordt een raaklijk getrokken lang de bovenste sluitplaat van de meest gekantelde craniale wervel en langs de onderste sluitplaat van de meest gekantelde caudale wervel die bij de bocht hoort. De erop geplaatste loodlijnen vormen een hoek die de scoliosehoek of de Cobbse hoek genoemd wordt