Oesofagusvarices

Oesofagusvarices (slokdarmspataderen) = gezwollen spataderen in de wand van de slokdarm.

Slokdarmspataderen word veroorzaakt door een verhoogde bloeddruk in de poort ader, portale hypertensie. Poort ader voert de bloed uit de milt, de alvleesklier, de galblaas en een deel van de spijsverterings kanaal naar de lever. Bij te hoge bloeddruk in de poortader ontstaat stuwing van bloed en de bloed gaat langs alternatieve routes, zoals de aderen van de slokdarm.  Aders in de slokdarm zijn niet gemaakt om grote hoeveelheid bloed te verwerken wat leidt tot rekken en spataderen vormen.

Oorzaak van de portale hypertensie wordt afhankelijk van de plek van de weerstand verdeelt in prehaptisch, intrahepatisch en posthepatisch.
- Prehepatisch: vaak bloedstolses (portatrombose)
- Intrahepatisch: Cirrose, schistosomiasis
- Posthepatisch: hartfaal, syndroom van Budd-Chiari

Meest voorkomende oorzaak van portale hypertensie (en zo slokdarmspataderen) is cirrose. Ongeveer 90% van de patienten met cirrose zullen slokd.spataderen ontwikkelen over een periode van 10 jaar, maar alleen 1/3 zal ervan bloeden.

Er zijn geen specifieke symptomen behalve slokdarmbloeding (hematemesis en melena) van sprake bij varices. Wel kan symptomen passend bij onderliggend aandoening of portale hypertensie (ascites) voorkomen.

Behandeling van varices is gericht op;

I Behandelen van acute bloeding
II Voorkomen van herbloeden
III Profylactische behandeling

Behandelen van acute bloeding
1. Algemene conditie van de patient bepalen; pols en bloeddruk.
2. Infuus aanleggen en bloedafnemen voor kruistesten en andere waarden te bepalen zoals Hb.
3. Verloren vocht/bloed aanvullen door plasma expander of bloedtransfusie.
4. Profylactisch antibiotica.
5. Portale hypertensie (bloeddruk) verlagen met vasoconstrictors zoals terlipressine, somatostatine.
6. Endoscopisch therapie; bandligatie en sclerotherapie
7. Ballontamponade als endoscopische therapie en vasoconstrictie niet heeft geholpen.

Voorkomen van herbloeden
TIPS (Transjugular Intrahepatic Portosystemic Shunt), met behulp van een buis (stent) wordt er verbinding gemaakt tussen de poortader en de grote onderste licchamsader dwars door de lever. het bloed uit de poortader kan via de stent makkelijker wegstromen, waardoor de druk in de poortader afneemt.
! Hoge risico op encefalopathie

Profylactisch behandeling
- Behandelen met betablokker (propranolol); dit verlaagt druk in poortader.
- Preventieve bandligatie

! Bloedend varices is een levenbedreigende situatie waarbiij 1 op 4 patient overlijdt.